Biografia
(ur. 20 listopada 1855 r. w Grodnie, zm. 15 grudnia 1942 r. w Krakowie), fizjolożka, biolożka, pedagożka. W 1872 roku ukończyła rosyjskie gimnazjum żeńskie w Grodnie, następnie pracowała (uczyła przyrody i geografii) w progimnazjum żeńskim Augusty Berlach w Łodzi. W 1883 zakończyła pracę nauczycielską i dzięki stypendium raperswilskiemu (jako druga kobieta z takim wyróżnieniem) studiowała przyrodę, i zoologię u K. Vogla i H. Fola w Genewie, gdzie w 1889 r. uzyskała doktorat nauk przyrodniczych (de facto była z niej zwolniona po otrzymaniu nagrody im Humphry Davy’ego), po czym w latach 1891-1897 studiowała przyrodę i psychologię w Paryżu. Następnie do 1906 roku pracowała w Instytucie Fizjologicznym im. Solvaya w Brukseli. W 1903 roku habilitowała się w Genewie z fizjologii ogólnej, była też tam wykładowczynią fizjologii. Po powrocie do kraju prowadziła w latach 1908-1912 wykłady z fizjologii układu nerwowego i zmysłów na Wydziale Humanistycznym Wyższych Kursów Naukowych w Warszawie. W okresie 1912-1917 była kierowniczką żeńskiego Gimnazjum im. Orzeszkowej w Łodzi. W 1922 roku habilitowała się z fizjologii układu nerwowego i zmysłów na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego, po czym do 1939 roku była profesorką nadzwyczajną tej uczelni. Była członkinią Polskiej Akademii Umiejętności [drugą kobietą po Marii Skłodowskiej-Curie w tej najwyższej w okresie przedwojennym polskiej korporacji uczonych], członkinią Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Ogłosiła pionierskie prace z zakresu fizjologii układu nerwowego, psychologii i psychoneurologii. W działalności popularyzatorskiej pozostawiła książkę o życiu zwierząt morskich (1905 r.) zawierającą elementy ich zachowania się. Większość swojego życia przyjaźniła się serdecznie z inną uczoną, Józefą Joteyko. Była członkinią wielu towarzystw naukowych: Belgijskiego Towarzystwa Naukowego (1906 jako przewodnicząca), Komisji Lekarskiej PTPN, Oddziału Poznańskiego Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika, Stowarzyszenia Kobiet z Wyższym Wykształceniem. Działała na rzecz równouprawnienia kobiet. W lutym 1939 roku Rada Wydziału Lekarskiego UP podjęła uchwałę o zwrócenie się do Ministerstwa WRiOP o profesurę honorową dla Stefanowskiej. Wojna uniemożliwiła realizację nominacji. Po wybuchu wojny została przesiedlona do Radomska w Generalnym Gubernatorstwie, następnie przeniosła się do Krakowa, gdzie zmarła.
Ciekawostki/Cytaty
„Nakoniec, pszczelnictwem zajmować się mogą nawet kobiety, gdyż jest to praca nie ciężka, a zyskowna. A ileż to kobiet poszukuje dla siebie pracy, a znaleźć jej nie może lub nie umie!— Kraj nasz od najdawniejszych czasów słynął z bogactwa miodu i wosku, chociaż pszczoły były mato doglądane.” („Co się dzieje w ulach. Życie i obyczaje pszczoły zwyczajnej” 1898 r.)
„Najmilszą istotą dla matki jest jej dziecię. Zaledwo przyszło na świat, a już matka kocha je i pieści, radośnie tuli do swego łona i otacza opieką. Zawczasu też pomyślała o wszystkich jego potrzebach; przygotowała dla niego ciepłą kolebkę i mięciuchną a lekką odzież, aby delikatne jego ciałko spoczywało wygodnie. Matka czuwa nad niem dzień i noc, a z każdego ruchu odgadnąć pragnie, czy niemowlęciu co nie dolega. W każdej chwili gotowa ponosić wszelkie trudy, narażać nawet swe zdrowie, aby tylko oddalić od dziecka wszelkie przykrości. A czyni to wszystko chętnie, nawet z rozkoszą, gdyż miłuje dziecię od pierwszej chwili jego życia. To też miłość macierzyńska po wszystkie czasy słusznie sławioną była jako z najpięknieszych i najszlechetniejszych uczuć ludzkich. (…) Najdoskonalszemi zwierzętami są SSawce. to jest takie zwierzęta, które w młodym wieku żywią się mlekiem swej matki”. („Miłość macierzyńska w świecie zwierzęcym” 1902 r.)
