„Dr Iwona Chmura-Rutkowska i prof. dr hab. Edyta Głowacka Sobiech pozdrawiają z kwerendy archiwalnej na Uniwersytecie Libre w Brukseli, gdzie poszukują śladów działalności dwóch profesorek, lekarek i pedagożek: Michaliny Stefanowskiej i Józefy Joteyko. Obie sto lat temu z okładem po studiach medycznych w Genewie i Paryżu zrobiły w błyskotliwą naukową karierę w skali Europy. Od 1896 do 1906 r. na zaproszenie twórców Instytutu Fizjologii Solvaya w Brukseli, prowadziły badania w dziedzinie fizjologii, medycyny i psychologii. Były jedynymi kobietami zatrudnionymi naukowych stanowiskach u Solvaya przez pierwsze 10 lat funkcjonowania tej instytucji i cieszyły się niezwykłym uznaniem. Michalina Stefanowska w 1907 roku wróciła do Polski, pracowała naukowo i gigantycznym wysiłkiem zbudowała pierwszą w kraju sieć szkół specjalnych. 6 stycznia 1922 roku habilitowała się z fizjologii układu nerwowego i zmysłów na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego. Była zatem pierwszą kobietą habilitowaną na Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Joteyko w tym czasie założyła w Brukseli Instytut Pedologii – pierwszą na świecie instytucję naukową zajmującą się rozwojem dziecka. W 1919 r. wróciła do kraju, razem ze swoją studentką a potem współpracowniczką Marią Grzegorzewską.
Brukselski Instytut Solvaya w Parku Leopold, w którym pracowały obie uczone to niezwykłe miejsce. Dwadzieścia lat po tym jak Instytut opuściły Stefanowska i Joteyko, po tych samych schodach biegała Maria Skłodowska-Curie, Albert Einstein i 15 innych noblistów podczas słynnych kongresów Solvaya fizyki i chemii, między innymi tego najbardziej znanego – piątego (w 1927 – na zdjęciu).
Projekt p.t. MĄDROŚĆ, ODWAGA I ENTUZJAZM. PIERWSZE UCZONE UNIWERSYTETU POZNAŃSKIEGO (1919-1939), realizowany jest przez dr Iwonę Chmura-Rutkowską i prof. dr hab. Edytę Głowacką-Sobiech we współpracy z Kołem Naukowym Edukacji Równościowej „Emancypacja” działającym przy Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu.
Celem projektu w kontekście dwóch rocznic: 100-lecia uzyskania przez Polki praw wyborczych oraz 100-lecia UAM – jest odnalezienie śladów i materiałów, przypomnienie biografii, udokumentowanie spuścizny oraz zachowanie pamięci o pierwszych badaczkach i uczonych okresu międzywojennego, które współtworzyły Uniwersytet Poznański.”
#PierwszeUczoneUniwersytetuPoznańskiego
#GdyNaukaJestKobietąUAM