Gdy nauka jest kobietą
Co się dzieje gdy nauka jest kobietą, gdy jest też mamą, żoną, opiekunką? Jak role społeczne wpływają na uniwersyteckie kariery badaczek? Czy uczelnia – jako instytucja tym karierom sprzyja – i czy mogłaby sprzyjać im jeszcze bardziej? Oto najważniejsze pytania, jakie stawiamy, otwierając projekt „Gdy nauka jest kobietą”.
Chcemy przede wszystkim „się pokazać”, z jednej strony wyeksponować osiągnięcia współczesnych badaczek, kształtujących dzisiejszy potencjał Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu, z drugiej: pokazać samą uczelnię jako miejsce przyjazne i sprzyjające kobiecym aspiracjom. Gdy nauka jest kobietą, pojawiają się jednak także kłopoty – wciąż jeszcze tempo awansu zawodowego Pań różni się od tempa rozwoju ich Kolegów. Zjawiska „szklanego sufitu”, odwróconej piramidy to realność[1], powodowana zaangażowaniem w życie rodzinne, macierzyństwem, obowiązkami opiekuńczymi, naturalnymi dla naszej płci. To nie jedyne przeszkody: jeszcze trudniejsze do pokonania wydaje się stereotypowe (często także autostereotypowe) myślenie, schematy sytuujące kobiety wyłącznie w rolach tradycyjnych, czy wręcz godzące w ich osobistą godność. Zapraszamy całą społeczność UAM do refleksji. Chcemy rozmawiać, szukać rozwiązań i mówić nie tylko o uczonych, ale i o studentkach, doktorantkach i innych pracowniczkach Uniwersytetu, które zajmują się organizacją nauki i stanowią ważne ogniwo akademickiej wspólnoty.
„My” czyli kto? Projekt „Gdy nauka jest kobietą” ma swojego patrona i inspiratora w osobie Jego Magnificencji, prof. Andrzeja Lesickiego – i właśnie Rektor kieruje pracami powołanego w październiku zespołu, wspomagany przez dwie prorektorki, podpisujące się pod niniejszym tekstem. Są w naszym zespole przedstawicielki i przedstawiciele nauki jak i nasze koleżanki na co dzień pracujące w administracji UAM.
Kilka pokoleń, kilka wydziałów, różne drogi życiowe, wiele różnych punktów widzenia…
Oglądany od „damskiej” strony Uniwersytet kryje jeszcze wiele fascynujących tajemnic i nieodkrytych możliwości. Co wiemy dziś o kobietach współtworzących naukową potęgę Uniwersytetu Poznańskiego? Uczelni, która zawsze ceniła kobiety i ich dorobek naukowy – pierwszy doktorat honoris causa otrzymała przecież Maria Curie-Skłodowska. Świętując kolejne jubileusze naszej uczelni warto i trzeba pamiętać o tym, że obok rektora Święcickiego, jej historię tworzyły uczone, o których wiemy dziś zdecydowanie za mało. A przecież to one przecierały nam, współczesnym badaczkom, drogi do nauki.
Projekt „Gdy nauka jest kobietą” ma charakter otwarty. Zapraszamy do wspólnego działania zarówno koleżanki jak i kolegów, zapraszamy wszystkich, którzy tworzą społeczność akademicką UAM.
prof. Bogumiła Kaniewska prorektorka ds. studenckich UAM
prof. UAM Beata Mikołajczyk prorektorka kierująca Szkoły Nauk Humanistycznych UAM
[1] Dane na ten temat odnaleźć można na stronach internetowych The European Institute for Gender Equality (EIGE) https://eige.europa.eu/
Cały tekst: uniwersyteckie.pl/